De website zal voor oudere (ex) inwoners,
                                           een "feest der herkenning" zijn,
                            en voor jongere een kennismaking met het verleden ! 

                                                        Veel plezier,
                                                        Jan Kersten

       

 

         Foto slideshow met dank aan Sjef Diederen voor zijn song "Mien Dörpke"

De oudste sporen van bewoning op het grondgebied van Nuth,
stamt al uit de periode rond 3000 vóór Christus.
Ook de Romeinen zijn hier ‘kind aan huis’ geweest, getuige de aangetroffen Romeinse villa in Vaesrade.
Tot 1900 was Nuth een klein rustig dorp met een handvol omringende gehuchten en buurtdorp Vaesrade.
Met de komst van de mijnindustrie groeide Nuth in snel tempo deze episodes komen op deze website,
aan de orde in tekst, beeld en filmpjes.

 

                                                          Nuth in 1862

Nuth wordt voor het eerst in de stukken vermeld in 1262, als ridder Adam de Nutta als scheidsrechter optreedt in een geschil over het landgoed Laer bij Wijnandsrade.
Nuth viel, voordat het in 1626 door de koning van Spanje als afzonderlijke heerlijkheid werd verpand, geruime tijd onder de schepenbank van Klimmen.

In 1840 had de gemeente Nuth 245 huizen met 1.266 inwoners, verdeeld in dorp Nuth en de buurtschappen Hellebroek , Hunnecum , Straten en Hel , Grijsegrobben en Vaesrade .

Oudere schrijfwijzen
Nutte, 1034 kopie ca. 1700 Neuta, midden 11e eeuw kopie midden 18e eeuw Nutta, 16e eeuw Nut.


Naamsverklaring
De naam is nog niet bevredigend verklaard. Mogelijk bij genieten en nut, vergelijk de engere betekenis van het Oudfriese note 'opbrengst van landbouw en veeteelt'.

Vaesrade dankt zijn naam aan de patroonheilige Servatius (oftewel Servaes)
.
De geschiedenis van Vaesrade gaat terug tot rond 300 jaar na Christus.

Gedurende de eerste vier eeuwen van onze jaartelling maakten grote delen van Nederland deel uit van het Romeinse Rijk
Het Romeins gezag zorgde ervoor dat er landbouwbedrijven in haar noordelijke provincies kwamen,
Deze bedrijven worden ook wel villa’s rusticae genoemd.
Hun belangrijkste bedrijvigheid bestaat uit akkerbouw en/of veeteelt

Links, een schaalmodel van zo een villa zoals hij in Vaesrade stond.

 

Rechts, In de Kinderboerderij / speeltuin in Vaesrade,
Staat een replica van de villa,
die als dierenverblijf dienst doet.

De route van de Romeinse weg door Nuth

de Wijenweg of Wieëweg, die komende van Maastricht-Meerssen-Ulestraten-Schimmert onze gemeente binnenkomt langs “Nuther Cruts" en dan verder liep langs “de Daelderling” over de spoorlijn dwars door de terreinen van de AGA-fabrieken, om dan vervolgens de tegenwoordige weg te volgen door Kathagen naar Vaesrade.
Hier boog hij direct in het begin van het dorp bij café Leise omhoog de ”Boeschberg” (Vaeraderweg) op tot aan de Naanhofsweg om dan links op te gaan langs de Jeugrubben, ook weer onder de benaming Wieëweg tot aan de Hommerterweg bij Mariarade.

De gemeente Vaesrade werd reeds in 1821 samengevoegd met de gemeente Nuth,
omdat men van oordeel was, dat deze gemeente met toen ongeveer 300 inwoners geen bestaansrecht had.

Tot dat tijdstip was de gemeente Vaesrade een zelfstandige gemeente,
die onder Frans bestuur was opgericht.
Overigens was in 1388 al een deel van het oorspronkelijke Vaesrade,
aan Hoensbroek geschonken

Links, Op 15 september 1819 werd
aan Nuth als 'wapen' een afbeelding van St.Bavo,
in volle wapenrusting verleend,
de heilige stond echter niet op een schild en van een echt wapen is dus geen sprake.
Wel werd de tekening opgenomen in het officiële register van de Hoge Raad van Adel .
De sleutel in het wapen herinnert aan Vaesrade,
dat tot het kapittel van St Servatius uit Maastricht behoorde.
Dit kapittel voerde een sleutel.

 

Midden, De Heilige Bavo is de kerkpatroon van Nuth.
De heilige kwam voor op de zegels van de schepenbank,
vergezeld van het wapen Van Eynatten.
Bij de verlening van het eerste 'wapen' is wel de afbeelding van,
de H. Bavo overgenomen, echter niet het schild.

 

Rechts, De leeuw in het nieuwste wapen is de leeuw van Valkenburg,
met 5 pijlen, die de 4 gemeenten symboliseren, die in 1982,
de nieuwe gemeente Nuth vormden, alsmede Vaesrade.
Bovendien komt de leeuw uit de oude wapens van Hulsberg en Schimmert.
De keper tenslotte is het wapen van de familie Van den Bongard,
en komt uit het wapen van Wijnandsrade

 

Nuth, is het hart van Zuid Limburg
(slogan van de V.V.V. Nuth in de zestiger jaren)